قالیچه تصویری شمایل حضرت محمد (ص)، از جمله نمونه های نادر شمایل های مذهبی است که در موزه فرش نگهداری می شود.
به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی کاروانسرا ، اگر چه بافت فرش هایی با مضامین مذهبی در نقاط مختلف ایران، امری رایج بوده است، اما از سده ۱۴ هجری، قمری بافت شمایل با تصویر پیامبر (ص) و یا معصومین روی فرش های کوچک پارچه مورد توجه قرار گرفت. اگر چه کمتر بافنده ای به بافت شمایلی از پیامبر اکرم یا امامان می پرداخت. چرا که از به زیر پا افتادن این قالیچه ها نگران بودند. مگر این که از کاربرد تابلو _ فرش آن مطمئن می شدند.
قالیچه تصویری حضرت محمد (ص)، از بافته های راور کرمان است که زمان بافت آن به سده چهاردهم قمری باز می گردد. نوع گره این فرش نامتقارن و شیوه آن لولباف سه پود و ابعاد آن نیز ۶۸×۵۴ سانتی متر است.

عکس: http://www.irancarpets.ir

سابقه قالیبافی در این سرزمین تقریباً طولانی است ولی براساس تحقیقات تاریخ نویسان و قالی شناسان غرب قدمت آن از قرن ۱۶ میلادی (۱۰ هجری) تجاوز نمی کند و ظاهراً راور از قدیمی ترین مراکز بافندگی کرمان است. در اواخر قرن ۱۹ میلادی قالی بافی کرمان بعد از یک دوره رکود ، مجدداً رونق یافته و جانشین صنعت شالبافی می گردد.

عکس: http://www.irancarpets.ir

برای قالیهای کرمان از نخ پنبه ای برای چله استفاده می شود که در صورت بالا بودن رجشمار فرش (رجشمار ۱۶۰ به بالا) از نخ ابریشمی برای چله استفاده می شود که رنگ آنها سفید ویا شیری است. نخ چله مورد استفاده بر دو نوع «تخت» و «سه گرد (سه گاز)» است. در کرمان و راور به نخ چله «تون» ، به نخ خامه «ریس» ، به پود کلفت «پو ، تون» و به پود نازک «پو ، پیله» گفته می شود.

دارهای قالیبافی کرمان عموماً عمودی است و تنها در منطقه سیرجان و حومه آن که اقامتگاه ایلات و عشایر است که استفاده از دارهای افقی رواج دارد. با کمک این دارها قالیچه هایی به نام افشاری تولید می شود.
دار قالی در کرمان مانند دارهای دیگر در سایر نقاط ایران است با یک تفاوت که دارهای کرمانی شامل چوبی است که دو سر آن به هاف بالایی و هاف پایینی با طناب وصل شده که عمل جلو و عقب بردن هاف را انجام می دهد که در کرمان به آن چوب اصطلاحاً «کمان» گفته می شود.
زمانیکه کمانها بالا هستند هاف پایینی و هاف بالایی عقب قرار می گیرد و به آن اصطلاحاً «کمان بالا» گویند و زمانیکه کمانها پایین قرار می گیرند هاف بالایی جلو و هاف پایینی عقب قرار می گیرد که اصطلاحاً «کمان شیب» خوانده می شود.
در کرمان استفاده از دار گردان متداول است که در بالا و پایین دار «سردار و زیردار» و نیز دو پایه عمودی به نام «راست رو و چپ رو» دارد.
از دیگر اجزاء دار قالی «سوزنی» است. سوزنی به چوبی گفته می شود که دو سر آن سوزن ویا قلاب قرار دارد و برای جلوگیری از جمع شدن قالی پشت آن قرار می گیرد و درکرمان به «چوب پهنا» شهرت دارد.
ریسها دور قطعه ای چوب به صورت دوکی شکل پیچیده می شوند و به «قَبَل» معروفند که پشت سر بافنده قرار می گیرند. در شهرهای دیگر نخهای خامه گرد پیچیده می شوند و روی چله ها ، روبروی بافنده آویزان می شوند اما در کرمان نخها به صورت استوانه و دوکی شکل پیچیده شده و پشت سر بافنده آویزان می شود.
در کرمان هم مانند سایر نقاطی که گره فارسی باف رایج است گره با دست زده می شود و از چاقو (پاکی) برای برش نخ استفاده می شود. این چاقو در مدلهای مختلف ساخته می شود.
دیلم وسیله ای است که در بافت قالیهای با گره کمان شیب کاربرد دارد که بافنده بعد از بافت هر رج یا به اصطلاح خودشان هر «پود» یکبار دیلم را روی خامه ها و یکبار هم میان دو چله می کوبد. کوبیدن دیلم روی خامه ها (جلوی چله ها) موجب صاف شدن فرش شده و گره ها در پشت فرش کاملاً صاف نمایان می گردد و این عمل در لابه لای چله ها موجب قفل شدن گره ها شده و گره را به فرم s تبدیل کرده که بدین ترتیب رجها را تنظیم می کند.
قالی کرمان به دو صورت کمان بالا و کمان شیب بافته می شود. در فرش با گره کمان بالا ، بافنده درحالیکه کمان بالا قرار دارد گره را ایجاد می نماید ، ولی در گره کمان شیب ، نخ بدون گره در لابه لای چله گذاشته شده و با پایین آوردن کمانی که به کوجی (چوب هاف) وصل است ، گره در نخ ایجاد می شود و باتوجه به اینکه چله کشی فارسی است ، دارای امکاناتی است که در آن عملیات کوجی باعث تبدیل کردن کار در مسیر بافندگی میشود و اگر قانون بافندگی در هر دو مورد رعایت شود ، فرش بدون عیب بافته خواهدشد. تنها تفاوت دو گره با هم در این است که در فرش گره کمان شیب حتماً بایستی از بهترین خامه (ریس) استفاده شود ، چراکه نامرغوبی خامه مورداستفاده باعث کم دوامی فرش می گردد و دلیل آن این است که در فرش کمان شیب دو سر خامه ها از دو طرف نخ بیرون می آید ، ولی در فرش کمان بالا دو سر خامه از یک طرف نخ بیرون می آید و فاصله ای بین دو سر نخ وجود ندارد که فاصله در فرش کمان شیب وجود دارد اما مرغوبیت نخ خامه باعث می شود که نخها درهم تابیده شده و فاصله را پر کنند.

عکس: http://www.irancarpets.ir

در بررسی قالیهای بافته شده در کرمان و راور به بینهایت طرح و نقش برمی خوریم که نام بردن از کلیه نقش های قالی کرمان کاریست دشوار اما می توان نقش قالیهای کرمان را به چند گروه اصلی تقسیم کرد: شاه عباسی ، سَرام ، درختی ، شکارگاه ، سبزیکار (چمنی) گل فرنگ ، بوته ای ، محرابی ، گلدانی ، پته ای ، اسلیمی ، قاب قابی.
در سالهای اخیر طرحی جدید با نام «جلگه» نیز وارد بازار کرمان شده است. جلگه فرشی است درشت بافت با رجشمار بین ۳۰ تا ۴۰ که در سال ۱۳۷۸ با شعار سنت در بافت ، نوآوری در طرح و ثبات در رنگ طراحی شده است.